Máy siêu âm khuyết tật kim loại với bộ tạo thời gian quét

Ngày đăng:03:53 21/08/2017
Lượt xem: 2.184
Cỡ chữ
Bộ tạo thời gian quét cơ bản tạo ra một điện áp răng cưa tác dụng lên các bản lệch X của ống tia CRT để làm cho tia điện tử chuyển động từ trái sang phải của ống tia với vận tốc đều. Vận tốc của tia điện tử phụ thuộc vào thời gian làm việc (tức là thời gian điện áp rang cưa tang từ 0 đến giá trị cực đại) của điện áp rang cưa (hình 1).

Thời gian làm việc càng ngắn thì tốc độ của tia điện tử càng lớn. Trên thực tế chúng quan hệ mật thiết với bề dày của vật thể kiểm tra. Nếu ta muốn biểu diễn toàn bộ bề dày của một mẫu trên màn hình CRT, chúng ta cần đảm bảo điểm sang phải quét từ phải sang trái khi chùm sóng âm di chuyển tới đáy và di chuyển về đỉnh của vật. Đối với những mẫu mỏng chúng ta có thể cho điểm sang chùm điện tử quét nhanh hơn, ngược lại đối với mẫu dày thì chúng ta phải di chuyển chậm lại. Các máy dò khuyết tật có thể biểu diễn ngang qua màn hình CRT bất cứ vật liệu thép nào có bề dày từ 6mm đến khoảng 10m.

Do đó phải điều khiển tốc độ điểm sang chùm điển tử quét cần phải rất lớn (từ khoảng 2µs đến khoảng 3500µs). Núm điều khiển cho phép thay đổi thời gian làm việc của điện áp răng cưa do vậy làm thay đổi vận tốc điểm sáng quét dưới dạng dải độ sâu hoặc dải kiểm tra. Để ngăn sự quay ngược trở về của điểm sáng chùm điện tử quét gây ra một vết sáng trên màn hình, bộ tạo thời gian quét cơ bản đồng thời điều khiển độ sáng của điểm sáng quét bằng một xung điện thế vuông sao cho điểm sáng quét chỉ sáng trong thời gian làm việc của điện áp răng cưa (hình 2).

Đôi khi cần làm trễ xung điện kích phát khối tạo thời gian cơ bản so với xung điện làm nhiệm vụ kích phát bộ phát sóng. Nhằm mục đích đó có một núm điều khiển, thường gọi là núm điều khiển trễ. Ví dụ với đầu dò kép phát sóng ngang thường có nêm thủy tinh hữu cơ. Khi biến tử được kích hoạt, sóng âm phải truyền qua nêm thủy tinh hữu cơ trong một thời gian nào đó trước khi vào vật thể kiểm tra. Nhưng chúng ta không muốn biểu diễn thời gian truyền trong nêm thủy tinh hữu cơ trên đường quét thời gian cơ bản. Để thực hiện điều này phải dùng núm điều khiển gọi là núm điều khiển trễ, để điều khiển bộ tạo thời gian cơ bản đợi một khoảng thời gian bằng thời gian truyền âm trong nêm thủy tinh hữu cơ trước khi cho điểm sáng quét từ zero. Núm điều khiển trễ cũng cho phép khởi động thời gian cơ bản khi âm đã truyền được một khoảng 200mm qua 225mm bề dày vật đến mức chỉ thấy 25mm sau cùng của vật trên màn ảnh máy.


Hình ảnh cho tìm kiếm bộ tạo thời gian quét cho máy siêu âm khuyết tật kim loại

Hình 1 a, Điện áp răng cưa của khối thời gian cơ bản
                                b, Điện áp răng cưa với các thời gian làm việc khác nhau

Hình ảnh cho tìm kiếm máy siêu âm khuyết tật bộ tạo thời gian quét

Hình 2 Điện áp răng cưa cho quét thời gian cơ bản với xung vuông tương ứng để điều khiển độ sáng.